Ulica Wigilijna i Świętego Ducha to jedne z najstarszych ulic Elbląga. Po raz pierwszy zaistniały pod jedną nazwą w 1333 roku, określano je jako ulicę Ducha Świętego (Platea Santi Spiritus; Heilige Geist Gasse, później Heilige Geistrasse). Po 1945 r. nadano obu uliczkom jedną nazwę - Wigilijna. W 1990 r. nastąpił podział i odcinek od ul. Stary Rynek do rzeki otrzymał nazwę Świętego Ducha, pozostała część utrzymała nazwę Wigilijna.
Wigilijna W miejscu, gdzie dzisiaj rozpoczyna się ulica Wigilijna, od strony Rycerskiej, mieściła się wieki temu Wieża Łukowa (Bogenerthaurum), określana także jako Wieża Końska. Oddzielała Nowe i Stare Miasto, a jej pozostałości zostały rozebrane w 1781 r.
W 1945 roku zbombardowana, wypalona, a następnie rozebrana cegła po cegle starówka stała się jednym wielkim bezimiennym skwerem. To właśnie Wigilijna była pierwszą ulicą, przy której odrestaurowano niektóre kamienice.
Za rogu Wigilijnej i Menniczej, która jest najkrótszą ulicą w Elblągu, znajduje się kamieniczka należąca niegdyś do menniczego. Elblążanie z mojego pokolenia i starsi pamiętają, iż w latach 70. mieściła się tam restauracja Vita słynąca ze smacznych kurczaków z rożna. Nieco dalej były kamieniczki, w których miała pierwszą siedzibę Spółdzielnia Galanterii Skórzanej Plastyk.
Na wprost ul. Stary Rynek znajduje się kamieniczka z pięknym portalem. To ona była miejscem goszczenia pierwszych królów polskich w Elblągu, zanim został nim tzw. Dom Królów Polskich przy Starym Rynku.
W miejscu, gdzie znajduje się obecnie siedziba centrum diecezjalnego, w 1865 r. zaistniało elbląskie muzeum. Powróciło w to miejsce po wojnie w 1954 roku i istniało do 1973 roku, kiedy to przeniosło się do budynków przy ul. Zamkowej. Po lewej stronie kamieniczek, w których działało kiedyś muzeum, stoi kamienica odbudowana w stylu gotyckim, w której mieści się teraz sklep ogólnopolskiej sieci handlowej. Przed wojną była tu kaplica baptystów, o czym przypomina odsłonięta niedawno tablica.
Świętego Ducha Po prawej stronie ulicy Świętego Ducha w kierunku katedry biegnie tzw. Ścieżka Kościelna, będąca najstarszym zachowanym zabytkiem budowlanym w Elblągu. Łączyła niemal od początku powstania miasta trzy świątynie - Św. Ducha, Św. Mikołaja i Najświętszej Marii Panny.
Po lewej stronie ulicy mijamy zabudowania dawnego kościoła i szpitala pw. Świętego Ducha, który po reformacji stał się kościołem ewangelickim i zarazem kościołem garnizonowym. Obecnie mieści się tutaj Biblioteka Elbląska, która od 1979 r. nosi imię Cypriana Kamila Norwida (wówczas była Biblioteką Wojewódzką). Biblioteczne zbiory były archiwizowane w Elblągu od XV wieku. Zapoczątkował je ówczesny proboszcz św. Mikołaja - Mikołaj Wulzach.
Kominek Moru wewnątrz dawnego Pałacu Ślubów (fot. autor)
Za biblioteką mieści się jeszcze jedna kamienica, która do 1925 roku była siedzibą dawnego browaru, należącą do piwowara R. Ullricha. Browarnik sprzedał następnie ten budynek miastu, a prof. Bruno Ehrlich uruchomił tu¬taj Muzeum Miejskie. W ostatnich latach swoją siedzibę miał tutaj m.in. Euroregion Bałtyk, sale służyły także przez kilka lat jako Pałac Ślubów (teraz Pałac Ślubów mieści się w Ratuszu Staromiejskim(. W ostatnim czasie władze Elbląga wyremontowały schody prowadzące do kamienicy. Warto dodać, że w środku znajduje się tzw. Kominek Moru, powstały w 1600 r, zdobi go nad paleniskiem scena pochówku zmarłego na zarazę w 1598 r.
Zanim po II wojnie światowej zabudowano przeciwną stronę ulicy Świętego Ducha, przez lata mieściły się tu baraki, w których do 1976 r. znajdowała się jedna z licznych siedzib Spółdzielni Plastyk, a następnie do 1979 r. siedziba Komendy Miejskiej Milicji Obywatelskiej.
Obok aż do lat 90. swoją siedzibę miała Spółdzielnia Krawiecka Zryw (następnie firma Polcotex), po niej w to miejsce przeniosła się Biblioteka Pedagogiczna (jej dotychczasowa siedziba przy ul. Pocztowej została rozebrana cegła po cegle, a budynek zrekonstruowany przy ul. Kościuszki, gdzie służy jako hotel).
Wylot ulicy Świętego Ducha od strony rzeki zamykała do XVIII wieku Brama Jęczmienna, określana wcześniej także jako Brama Św. Ducha.
