Elbląg – miasto zabytków

Elbląg – początkowo drewniane miasto, dzięki prowadzonemu na szeroką skalę handlowi, szybko wzbogaca się i dopiero po jednym z pożarów odbudowuje się jako miasto murowane. Zasadniczą, uznaną przez historyków datą powstania miasta jest rok 1237, tj. rok nadania Elblągowi praw lubeckich. Z tego okresu niewiele zabytków pozostało w naszym mieście. Do nich należą ruiny zamku krzyżackiego, zniszczonego przez mieszczan w 1454 r. Zachowały się jedynie piwnice oraz kolumna, wskazująca na wczesne pochodzenie zamczyska, na którego gruzach stanęło gimnazjum elbląskie, a w którym obecnie mieści się Zakład Doskonalenia Rzemiosła i Technikum Portowe. Również z tego okresu pochodzi starogotycki kościół św. Ducha i szpital tego imienia będący w przeszłości siedzibą Wielkiego Szpitalnika. Równocześnie z Krzyżakami którzy stanowili siłę zbrojną i władzę administracyjną, na terenach Prus działał drugi zakon – Dominikanów. Przybyli oni do Elbląga prawdopodobnie z Krakowa i jako pamiątka pozostały po nim piastowskie sklepienia gotyckie, takie same, jak w Kazimierzu nad Wisłą i w Sandomierzu, w zachowanym dotychczas krużganku klasztornym kościoła N. M. Panny. Przy ulicy Wigilijnej wyremontowano dwie renesansowe zabytkowe kamieniczki, w których z okazji Roku Jubileuszowego zorganizowano wystawę, poświęconą przeszłości, teraźniejszości i przyszłości miasta, a w którym znajdzie miejsce Muzeum Elbląskie. Ciekawym również zabytkiem jest zachowana fasada w słynnym, domu „Pod Wielbłądem” oraz gotyckie fasady i skarpy na Starym Mieście. Do najciekawszych zabytków starego Elbląga należy dom bractwa Św. Jerzego oraz 2 portale przy ul. Wigilijnej. Najlepiej zachowanym zabytkiem jest słynna Brama Targowa, będąca częścią miejskich obwarowań. Po wewnętrznej stronie bramy znajdują się dwa piaskowce z wykutymi łopatami, na pamiątkę piekarczyka, który łopatą odrąbał linę, podtrzymującą bramę. Zamykając bramę uratował miasto od krzyżaków, którzy szturmowali miasto. Po wyzwoleniu w 1945 r. Brama została odrestaurowana w możliwie jak najwierniejszej formie. Z licznych niegdyś budowli Starego Miasta zachowało się, bardzo niewiele. Niemniej jednak stanowią one cenne zabytki, świadczące o polskości miasta oraz o przywiązaniu miasta do polskiej Korony. Leżący na Szlaku turystycznym Elbląg warto zwiedzić. Zabytki stanowią cenny materiał do studiów nad odtworzeniem historii tej prastarej części naszego kraju. Zniszczony wojną Elbląg odbudowuje się w coraz szybszym tempie. Powstają nowe domy mieszkalne, odbudowuje się całe dzielnice. Buduje się nowe, wielkie zakłady przemysłowe. Przewiduje się odbudowę Starego Miasta w takiej postaci, w jakiej było ongiś zabudowane. Ujrzymy stare, gotyckie i renesansowe kamieniczki, w których zamiast świec i łuczyw zapłoną żarówki elektryczne, gdzie zamieszkują ludzie pracy naszego miasta, ci ludzie, którzy odtworzą piękno naszej starówki.