Kanał przez Mierzeję

„ Próbę podsumowania wcześniejszych badań podjął W. Quade. Wyróżnił on głębie (1) koło Łysicy ( przed XIII w. ), (2) Lochstadt (XIII-początkach XIV w. ) i (3) Gr. Bruch (XIV-XVI w. ). Za błędy uważał pogląd Panzera o przejściu koło Kątów Rybackich i Sonntaga o kanale koło Skowronek. Jego zasługą jest wykorzystanie badań geomorfologicznych okolicy Lochstadt i Piławy. Podsumowujący charakter nosiła też praca E. Kaysera. Przyjmował istnienie 3 głębi: (1) koło Lochstadt (XII w. ); (2) bałgijskiej, powstałej na początku XIV w. i czynnej jeszcze w drugiej połowie XVI w. ; (3) pilawskiej, wzmiankowanej jako „ nowa głębia” od 1376 r. Na podstawie mapy Strakowskiego umieszczał on Bałgę koło miejscowości Alttief. Przeczył istnienia przejść koło Łysicy, Kątów Rybackich i Skowronek. Podkreślić też należy, że Kayser nie odrzucał apriorycznie przekazu Grunauna, ale starał się uzgodnić jego informacje z innymi źródłami.